Plaatsen > Rome

Rome is de hoofdstad van Italië en het bevat het Vaticaan, een onafhankelijke ministaat die het hoofdkwartier van de Katholieke kerk huisvest.

Door Rome stroomt de rivier de Tiber. Rome is oorspronkelijk gebouwd op zeven heuvels: Palatijn, Aventijn, Capitool, Quirinaal, Viminaal, Esquilijn, Coelius.

Geschiedenis en Legendes
Rome werd volgens een beroemde legende gesticht door de tweeling Romulus en Remus, op 21 april 753 v. Chr. tussen 8:00 en 9:00 uur ’s morgens. De legende is oorspronkelijk afkomstig van de Romeinse schrijver Marcus Terentius Varro (116-27 v. Chr.). De vroegste geschiedenis is voor een deel in nevelen gehuld. In navolging van de Ilias en Odyssee werd er in opdracht van Keizer Augustus door de dichter Vergilius en de historicus Livius een epos over geschreven.

De legende begint bij de Trojaanse oorlog. Aeneas en zijn zoon vluchtten weg uit het brandende Troje om, zoals de goden hem op hadden gedragen, een nieuw rijk te stichten. Na jarenlang rondzwerven op zee kwamen ze aan in Carthago. Aeneas werd verliefd op Dido, de koningin van Carthago. De goden werden woedend toen ze hoorden dat Aeneas in Carthago bij Dido wilde blijven. Uiteindelijk vertrokken Aeneas en zijn zoon en stichtten de stad Alba Longa. Hij kreeg hier ook een paar zonen. Een jongere broer kwam aan de macht. Deze kreeg een dochter, Rhea Silva. Deze werd verkracht door de oorlogsgod Mars. Dit was voor haar een doodzonde omdat ze een Vestaalse maagd was (Vestaalse maagden moesten maagd blijven). Ze baarde een tweeling en die legde ze in een rieten mandje in de rivier. De tweeling werd gevonden door een wolvin die hen zoogde. Na enige tijd werden ze gevonden door een herder die hen verder opvoedde alsof het zijn eigen zonen waren. Wanneer ze volwassen waren trokken ze naar zeven heuvelen bij de Tiber. Om te weten welke naam de stad moest dragen en of het wel de juiste plaats was, ging elk, samen met een priester, een eigen heuvel op om een sein van de goden te krijgen. Remus zag zes raven en vond dit een geweldig sein. Hij rende naar beneden om tegen iedereen te zeggen wat hij had gezien. Volgens hem moest de stad Reme worden genoemd. Romulus kwam weliswaar later naar beneden maar hij had wel twaalf raven gezien. Hij vond daardoor dat de stad Rome genoemd moest worden. Ze begonnen een heftige ruzie. Romulus sloeg Remus dood. Rome werd de naam en Romulus de eerste koning. Volgens de legende zouden er nog zes volgen. Tarquinius Superbus zou hiervan de laatste zijn.

Een andere mogelijkheid wordt geboden in een artikel uit het Romeinse dagblad Il Messaggero van 5 mei 2003: In een teruggevonden fragment van de hand van Stesichorus van Himnera (638-555 v. Chr.) beschrijft deze de Grieks-Siciliaanse dichter-schrijver hoe een vrouw, Roma genoemd, met haar Trojaanse vloot en een groep metgezellen uit haar door oorlog verscheurde Troje wegvlucht. Na omzwervingen bereiken zij een plek die zo aangenaam is dat zij besluiten te blijven. Roma laat de schepen verbranden en de groep sticht een stad die zij naar hun aanvoerster noemen. De Griekse schrijver en historicus Dionysius van Halicarnassus die omstreeks de tweede helft van de 1ste eeuw v. Chr. leefde, schreef ook over deze historische vrouw maar noemde haar Rhome hetgeen macht betekent.

Er was mogelijk een aantal koningen (Reges) aan het begin van de Romeinse geschiedenis, maar waarschijnlijk waren dit zetbazen van de naburige Etrusken die de bewoners van Latium overheersten. De Romeinen verjoegen deze overheersers (en leermeesters) en stichtten een staat die zij zelf een Res Publica (openbare zaak) noemden. In plaats van een koning kregen twee jaarlijks gekozen consuls de macht. Verder was er een raad, de Senaat, waar de belangrijke beslissingen genomen werden en een aantal andere belangrijke hoge ambtenaren zoals censors en volkstribunen, ieder met hun eigen rechten en plichten die vastgelegd waren in de wet (Lex).

Bezienswaardigheden

Vaticaanstad
Vaticaanstad is een deel van Rome die we afzonderlijk beschreven hebben

Colosseum
Het Colosseum is een groot ovaalvormig theater uit de Romeinse tijd in Rome. De eigenlijke naam luidt ‘Amphitheatrum Flavium’, dus eigenlijk is het een amfitheater.

Het colosseum werd gebouwd door de zogenaamde Flavische keizers werd er aan begonnen door Vespasianus in 72 en ingewijd door Titus in 80. Diens opvolger Domitianus voegde er nog een verdieping aan toe benevens een aantal gangen en vertrekken onder de arena, die nu zichtbaar zijn. Aangezien het immense bouwwerk grote fundamenten vereiste verrees het op de plaats van een drooggelegd ovaal-vormig meertje omdat de keuze voor die locatie enorm veel grondverzet uitspaarde. Vespasianus’ amfitheater was het beroemdste in de Romeinse wereld. Het werd bekend als Amphitheatrum Flavium – afgeleid van Flavius, de familienaam van Vespasianus en Titus. Tegenwoordig is het theater betere bekend als Colosseum. Deze naam stamt uit een volksliedje dat door Beda in de 8ste eeuw werd aangehaald: waarschijnlijk sloeg de naam op de afmetingen van het gebouw en niet op het beeld van Nero dat in de buurt stond, wat men ook vaak beweert.

Afmeting en vorm
Het ovale grondvlak meet (over de assen gemeten) 188 bij 156 meter en de hoogte van de gevel is 48,50 meter. De buitenmuur heeft drie rijen van 80 bogen, die telkens gescheiden worden door halfzuilen (pilasters), beneden met Dorische, in het midden met Ionische en boven met Corinthische kapitelen. Ook de bovenverdieping (die merendeels gesloten is) heeft Korintische pilasters. Er was plaats voor 50.000 toeschouwers.

Voorstellingen
Waarschijnlijk werden in de jaren, kort na de voltooiing gevechten tussen schepen georganiseerd. Daartoe werd het colosseum gevuld met vele miljoenen liters water die werden aangevoerd via speciaal aangelegde kanalen. De bodem van het colosseum was om die reden voorzien van een speciale waterdichte laag.

Berucht in het Colosseum waren de kampgevechten tussen gladiatoren die elkaar fel bestreden (vaak was de verliezer ten dode opgeschreven).Een ander onderdeel van de ‘festiviteiten’ waren executies van slaven en vrijen waarbij als inspiratiebron vaak gebruik werd gemaakt van verhalen uit de Griekse mythologie om het ‘spannend’ te maken voor het publiek. Ook werden hier door latere keizers tijdens christenvervolgingen roofdieren op Christenen losgelaten. (damnatio ad bestia). Er ontstond steeds meer verzet tegen de spelen. Zelfs een enkele keizer, zoals Marcus Aurelius, was tegen de spelen, maar hij kon ze niet zonder meer afschaffen. Het Colosseum werd uiteindelijk toch gesloten door keizer Honorius in 404 nadat een monnik, die bij een strijd tussen gladiatoren tussenbeide wilde komen, door het publiek werd verscheurd.

Historici schatten dat in de loop der eeuwen tussen de 300.000 en 500.000 mensen in het Colosseum zijn gestorven.

Toeristische attractie
Hoewel het Colosseum in latere tijden te lijden heeft gehad van aardbevingen en zelfs gebruikt is als steengroeve, is het nog steeds een imposant geheel en trekt nog altijd duizenden toeristen. Momenteel is een gedeelte van de houten arenavloer weer aangebracht.

Forum Romanum
Het Forum Romanum is het oude centrum van Rome, gelegen tussen de heuvels Capitool, Palatijn en Esquilijn. Van oudsher was het forum een moeras tussen deze heuvels, maar het is door de Etrusken drooggelegd. Het forum was in de gloriedagen van het Rijk zowel het politieke en juridische als het religieuze en commerciële centrum van de stad.
Na de drooglegging door de Etrusken diende het gebied eerst als begraafplaats, rond 600 voor Christus werd begonnen met de bouw van een markt, die uitgroeide tot de belangrijkste van de stad. Tot de zevende eeuw werd het forum als markt gebruikt, daarna raakte het in verval. Tegenwoordig is het een van Romes drukst bezochte bezienswaardigheden. We hebben een uitgebreid artikel gekregen van enkele leerlingen van het Gemeentelijk Gymnasium in Hilversum over het Forum Romanum. Lees hierover op onze speciale Forum Romanum pagina.

San Giovanni in Laterano
We hebben een uitgebreid artikel over de San Giovanni in Laterano in Rome. Lees verder over de San Giovanni in Laterano op deze speciale pagina.

Gesù
De Santissima Nome di Gesù (kortweg Gesù) is een kerk in Rome. De naam van deze kerk betekent “De meest heilige naam van Jezus”. De kerk is eind 16e eeuw in opdracht van kardinaal Alessandro Farnese gebouwd, van wie gezegd werd dat hij de drie schoonste zaken in Rome bezat: het palazzo Farnese, zijn dochter en de Gesù. De Gesù is sinds haar inwijding in 1584 de belangrijkste kerk van de Orde der Jezuïeten.

De Gesù bevat illusionaire plafondschildering van de hand van Giovan Battista Gaulli (Il Baciccia, Genua 1639-1709). In het linker transept ligt Ignatius van Loyola (Inigo do Loyola) begraven onder een altaar van lapis lazuli (Andrea Pozzo, 1696-1700). De wereldbol die het monument bekroont zou de grootste steen van de wereld zijn. Via de sacristie zijn de vertrekken (camere) van Ignatius te bereiken. De kleine kapellen (capellette) zijn een uitbouw van het huis dat hij in 1543 heeft aangelegd naast de S.Maria della Strada. Hier heeft hij zelf vanaf 1544 samen met zijn medebroeders die de Compagnia di Gesù vormden, geleefd tot aan zijn dood op 31 juli 1556.

De voorgevel van de Gesù is ontworpen door Giacomo della Porta (circa 1540-1602), en is het eerste voorbeeld van de contrareformatorische architectuur.

Pantheon
Het pantheon (Pan = alle, theon = goden) is een tempel in Rome die werd gebouwd tussen 118 en 125 na Christus. Pantheon betekent gewijd aan alle goden.

Het oorspronkelijke gebouw dateerde uit 27 v. Chr. en werd gebouwd onder het consulschap van Marcus Agrippa. In 80 n. Chr. werd het door brand verwoest, in 125 geheel herbouwd onder keizer Hadrianus. In 609 werd het een kerkgebouw en vanaf de Renaissance werd het Pantheon gebruikt als begraafplaats voor vooraanstaande Italianen. Het Pantheon in Rome is vooral beroemd door de inscriptie op de buitenkant: M.AGRIPPA.L.F.COS.TERTIUM.FECIT, oftewel: ‘Marcus Agrippa, zoon van Lucius, drie maal consul, heeft dit gemaakt.’ Het gebouw is in zeer goede staat.

De inscriptie die heden ten dage goed te lezen is, komt voor in de biografie van Suetonius van keizer Augustus, waarin een adelaar boven één van de letters ging zitten, hetgeen een gunstig voorteken zou zijn.

Engelenburcht (Castel Sant’ Angelo)
De Engelenburcht is een bekend monument in Rome. In het Italiaans heet de burcht Castel Sant’ Angelo. De burcht is het oorspronkelijke Moles Hadriani (“het gevaarte van Hadrianus”, het reusachtige mausoleum (praalgraf) van Hadrianus) dat is gebouwd tussen 135 en 139 onder leiding van de architect Decrianus.

De Engelenburcht wordt met de andere oever van de Tiber verbonden door de Ponte Sant’ Angelo (de Engelenbrug), de oorspronkelijke Pons Aelius (vernoemd naar keizer Hadrianus, wie zijn volledige naam Publius Aelius Hadrianus was), die gelijktijdig met het mausoleum is gebouwd. Ook de brug kreeg zijn echte naam in de 15e eeuw.

Wanneer je de brug oversteekt zie je aan weerskanten 10 engelen, die er in 1669 bij de restauratie van de brug op zijn gezet. De engelen, gemaakt door Gian Lorenzo Bernini dragen elk een voorwerp dat te maken heeft met de lijdenstijd van Jezus.

Piazza del Popolo met de tweelingkerken
De Piazza del Popolo is een plein aan de voet van het park Villa Borghese in Rome. Aan het plein staan twee identieke kerken, gescheiden door een straat, de Santa Maria dei Miracoli en de Santa Maria di Montesanto.

Verder staat er midden op het plein een obelisk die oorspronkelijk op het Circus Maximus stond maar in opdracht van Paus Sixtus V door Domenico Fontana naar Piazza del Popolo is verplaatst.

In het ontwerp van het plein zijn de stijl en indeling te herkennen van het ontwerp van Gian Lorenzo Bernini voor het Sint Pietersplein in Vaticaanstad.

Trevi-Fontein
De Fontana di Trevi is de grootste en bekendste fontein van Rome. De fontein is circa 26 meter hoog en ongeveer 22 meter breed. Zij is gelegen aan een pleintje, het Piazza di Trevi. Zij is gebouwd door de architect Nicola Salvi en in de stijl van de late Barok. De fontein staat aan de voorkant van het Palazzo Poli. In het keizerrijk was het de gewoonte om een monument op te richten op plaatsen waar water vanuit nieuwe bronnen Rome binnen kwam. De fontein is gebouwd in opdracht van Paus Clement XII.

Het thema van het bouwwerk is de oceaan met majestueuze zeegod Neptunus op een schelpvormige strijdwagen die door gevleugelde paarden en jonge zeegoden (tritons) naar de oceaan wordt getrokken. Het ene paard is rustig, het andere steigert. Dit symboliseert de twee gezichten van de zee. In twee nissen staan links en rechts de uitbeeldingen van Overvloed en Gezondheid. Rechts bovenaan zie je een afbeelding van een maagd die een soldaat de plek van een bron aangewezen zou hebben. Wanneer je met je rug naar de fontein staat en er over je linkerschouder twee muntjes in gooit, je ogen sluit, aan Rome denkt en uitroept “Arrivederci Roma”, zul je ooit terugkeren naar Rome. (Vroeger dronk men het water uit de fontein om dezelfde reden).

CAFÉ GRECO
Het café waar Goethe, Wagner, Mendelssohn, Stendhal en Liszt graag vertoefden. Een koffiehuis met een groot verleden op een steenworp van de Spaanse trappen. Café Greco bestaat meer dan 200 jaar en dankt zijn Griekse naam aan zijn eerste bezitter, een zekere Nicola della Maddalena,die in 1750 naar Rome kwam en het Greco in 1760 opende.
Obers in jacquet, marmeren tafels en overal fluweel. Pure klasse. De uitbater verwacht ook dat zijn gasten keurig voorkomen. Een absolute aanrader, maar erg druk. De meeste kans op een tafeltje heb je halfweg de voormiddag.  Adres: Via Condotti 86, Rome. Open van 8 tot 22 uur.