Plaatsen > Rome > Forum Romanum

Het Forum Romanum is het oude centrum van Rome, gelegen tussen de heuvels Capitool, Palatijn en Esquilijn. Van oudsher was het forum een moeras tussen deze heuvels, maar het is door de Etrusken drooggelegd. Het forum was in de gloriedagen van het Rijk zowel het politieke en juridische als het religieuze en commerciële centrum van de stad.
Na de drooglegging door de Etrusken diende het gebied eerst als begraafplaats, rond 600 voor Christus werd begonnen met de bouw van een markt, die uitgroeide tot de belangrijkste van de stad. Tot de zevende eeuw werd het forum als markt gebruikt, daarna raakte het in verval. Tegenwoordig is het een van Romes drukst bezochte bezienswaardigheden.

Curiae
De Curia bevonden zich op het Forum Romanum. Het waren de vroegere staatgebouwen van Rome. Hier vergaderde de Romeinse Senaat. Ze zaten in twee lange rijen tegenover elkaar. Een beetje zoals bij het Engelse Parlement.

De Curia had veel symbolische betekenis. In dit gebouw zetelde de senaat (deze bestond uit allemaal vertegenwoordigers van het volk, dus de patriciërs) die samen met de consuls beslissingen maakten.
De eerste Curia, de Curia Hostilia, is gebouwd door Tullus Hostilius in de 7e eeuw voor Christus. Hierop bevond zich, volgens Plinius de oudste muurtekening in Rome van heroïsche daden. Dat gebouw was in 44v.C door Caesar gesloopt, toen hij zijn eigen Forum aan wilde leggen. Caesar heeft toen voor de bouw van een nieuwe Curia betaald, de Curia Julia. Deze zou net even anders geplaatst zijn, meer passend in het ontwerp van zijn Forum. Met de minder indrukwekkende plaatsing van de Curia liet hij ook duidelijk zien dat het Senaat het niet langer voor het zeggen had. Augustus heeft in 29 v.C het gebouw ingewijd. Toen Augustus het inwijden zei hij “Ik heb het huis van het Senaat gebouwd… met de macht van de staat volledig in mijn bezit volgens ieders wil, ik heb de vlammen van burgeroorlog gedoofd, en gaf toen mijn macht op, de Republiek weer toevertrouwend aan de SPQR (Senatus Populusque Romanum). Hiervoor ben ik Augustus genoemd”. Stiekem had hij natuurlijk wel gewoon alle macht nog, maar dit was een voorbeeld van hoe symbolisch dit staathuis was. Augustus heeft ook het altaar van Victoria (godin van de overwinning) erin laten zetten Dit was ter verheerlijking van het Romeinse leger en (vooral) ter ere van zijn overwinning bij de slag bij Actium, toen hij Antonius in een zeeslag versloeg. Later is het weer verwoest tijdens de brand van Rome in 64 n.C. en weer hersteld door Domitianus. Na een brand aan het einde van de 3e eeuw na Christus heeft Diocletianus het weer herbouwd in oorspronkelijke vorm en plaatsgeving, zoals dus het Curia Hostilia.
De reden dat wij de Curia nog kunnen bewonderen in zijn (bijna) volle glorie, is dat het eeuwenlang als christelijke kerk heeft gediend. Mussolini heeft het hersteld in de vorm van de Curia Julia (oftewel hij heeft de kerkelijke trekken eraf gesloopt).

Basilica Julia
Een Romeins Basilica was een openbaar gebouw waar mensen bij elkaar kwamen om te handelen, wetten of de wet te bespreken of gewoon om bij te kletsen. Het Basilica Julia was een van twee grote basilica op het forum. De Julia diende vooral als gerechtshof, de Aemilia vooral als handelsplaats.
In de basilica huisde (in de 1e eeuw na christus) de centumviri. Dit waren honderd rechters (later 180). Zij werkten in 4 groepen van 45 in 4 apparte kamers. Alleen bij hele bijzondere rechtszaken kwamen ze allen bijeen. Plinius minor beschrijft in ‘Epistles’ hoe hij pleit voor een vrouw wiens man hertrouwd is en geen geld meer betaalt aan haar.
Eerst stond op (ongeveer) deze plaats de Basilica Sempronia, maar die werd door Caesar vervangen met de Basilica Julia (omdat de Sempronia al deels beschadigd was in een brand, maar vooral ook om zijn naam groot te maken). Hij heeft al zijn werk gefinancierd door de overwinningen op de Galliers. Augustus heeft de bouw van de Julia afgemaakt. Enkele Jaren nadat het klaar was, brandde het weer af (9 n.C). In 12 n.C. werd het weer hersteld. Keizer Diocletianus heeft ook hieraan dingen nog veranderd na de brand van 283 n.C.

Basilica Maxentius en Constatijn
Deze Basilica is gebouwd door Maxentius in 308 maar afgemaakt door Constatijn in 312, toen hij Maxentius versloeg bij de Pons Milvius brug in 312. Doordat Constatijn Maxentius versloeg, werd het Christendom voor het eerst gelegaliseerd. Deze Basilica werd het centrum voor de rechtspraak en de andere burgerlijke zaken. Het stond op een enorm podium van 100 x 85 m. De muren van de Basilica, die wel tot 6 m dik waren, zijn gemaakt van beton en baksteen. Aan de achterkant van de Basilica stond een 15 m hoge beeld van Constatijn zelf, waarvan het hoofd, een hand en een voet nog bewaard is gebleven en op de binnenplaats in het Capitolijnse musea wordt tentoongesteld. Het enige wat nu nog overeind staat zijn de enorme tongewelven van het gebouw, maar je kan alsnog een goede indruk krijgen van hoe groot het gebouw zelf is.

Lapis Niger
De Lapis Niger betekent letterlijk ‘zwarte steen’. Het was alleen niet van steen, maar er lag zwart marmer. De oorspronkelijke zwarte steen is nog te zien in het Forum museum. Toen men deze zwarte steen weghaalde, kwam met in een oude ruimte met een altaartje en een van de oudste Romeinse teksten. Waarschijnlijk was de tekst de zogenaamde lex sacra, de handelingen die moesten worden uitgevoerd bij het altaar. Dit werd alleen gedaan door de koning. Als iemand anders daar de plek schenden, moest hij ter dood worden veroordeeld.
Waarschijnlijk was het de cultus plaats van Romulus, de stichter van Rome. Cultus betekent de plaats waar een god wordt geëerd. (cultus betekent in het latijn verzorging, onderhoud).

Tempel van vesta
Hij is gebouwd ter ere van Vesta, de godin van het haardvuur. Deze stond vlakbij het Huis van de Vestaalse Maagden. Deze waren verantwoordelijk voor het branden houden van het vuur dat nooit mocht doven. Hij was oorspronkelijk toegeschreven aan de eerste twee keizers van Rome (Romulus en Pompilius). Diverse malen is hij afgebrand en altijd weer opgebouwd. In de renaissance werd hij afgebroken om het te gebruiken voor de pauselijke paleizen. Daarom is het grootste deel nu gereconstrueerd.

Tempel van Romulus
Deze tempel is niet opgedragen aan de stichter van Rome zoals je zou denken maar aan de zoon van keizer Maxentius, Valerius Romulus, die vroeg stierf. Hij liet zijn zoon vergoddelijken door deze tempel te bouwen aan de Via Sacra hier op het Forum. Omdat paus Felix III het in 527 liet opnemen in een kerk (de Santi Cosma e Damiano) is hij nooit afgebroken. Het is een van de best bewaarde gebouwen op het forum en één van de oudste voorbeelden van een Romeinse tempel die een christelijke kerk werd.

Tempel van Julius Caesar
Deze tempel is gebouwd na de moord op Julius Caesar ter ere van de vergoddelijkte Caesar “Divus Julius”. Er is niet meer veel van over. Het is dichtbij de plaats gebouwd waar Caesar gecremeerd is en het had een sprekerspodium waar vanaf later de grafredes voor keizerlijke familieleden werden gehouden.

De regia
Het is een van de oudste gebouwen op het Forum Romanum. Oorspronkelijk was het verblijf van de Romeinse keizers of hun belangrijkste hoofdkwartier. Later werd het kantoor van Pontifex Maximus, de belangrijkste priester. Het neemt een driehoekig stuk land in bezit tussen de tempel van Vesta, de tempel van Julius Caesar en de tempel van Antonius en Faustina. Toen Caesar pontifex Maximus werd voerde hij zijn taken hier ook uit. Hij is zeker 2 keer afgebrand en weer opgebouwd. In de keizerlijke tijd had het meer een symbolische functie, maar in de 7e en 8e eeuw na Christus werd het gebruikt als privé vertrek.

Pagina van Christiaan, Jeroen en Max van het Gemeentelijk Gymnasium in Hilversum.