Italië viert Kerstmis met een mix van eeuwenoude gebruiken, middernachtmissen en regionale markten. Van de muzikale zampognari in Zuid-Italië tot de iconische presepi in Napels: elke regio voegt zijn eigen kleur toe aan het Natale-seizoen.
Feestelijke tradities
Advent wordt ingeluid met een vierkaarsenkrans en de eerste vakjes van de kalender openen vanaf 1 december.
Op La Vigilia di Natale (24 december) brengen veel gezinnen een bezoek aan de middernachtmis (la Messa di Mezzanotte) in de lokale kerk. Daarna wisselen ze cadeaus uit onder de versierde kerstboom (albero di Natale) en genieten ze van een visrijke maaltijd, de tradizionale “Festa dei sette pesci” in de zuidelijke regio’s.
In Napels zijn de presepi (kunstzinnige kerststallen) legendarisch. Langs de Via San Gregorio Armeno staan werkplaatsen waar ambachtslieden jaar in jaar uit nieuwe santons maken, vaak met humoristische verwijzingen naar hedendaagse figuren.
Op Epifania (6 januari) herdenken Italianen de doortocht van de drie wijzen. Kinderen vinden hun geschenken van La Befana, een vriendelijke heks die snoep of kolen brengt afhankelijk van hun gedrag tijdens het jaar.
Evenementen en kerstmarkten
Italië herbergt honderden kerstmarkten; sommige steden zijn wereldberoemd:
- Milaan – Oh Bej! Oh Bej!
Jaarlijkse markt rondom het Castello Sforzesco met ambachtelijke geschenken en lokale lekkernijen. - Turijn – Mercatini di Natale in Piazza Castello
Meertalige kraampjes met kerstdecoraties, warme chocolademelk en handwerk. - Trento – Mercatino di Natale di Piazza Fiera
Een van de oudste en grootste bergmarkten, met Tiroler invloeden en artisanale producten. - Rome – Christmas Village bij de Auditorium Parco della Musica
Overdekte chalets, een schaatsbaan en live-optredens onder Romeinse bogen.
Deze en andere markten staan vermeld op de officiële toerismepagina van Italië, waar data en openingstijden jaarlijks geactualiseerd worden.
Lokale culinaire hoogstandjes
Tijdens de feestdagen serveert elke regio zijn eigen specialiteiten:
- Panettone (Lombardije): luchtige zoete broodcake met gedroogd fruit.
- Pandoro (Veneto): goudgele cake met poedersuiker, vaak in stervorm gesneden.
- Struffoli (Napels): kleine honingbolletjes, gegarneerd met anijs en gekleurde hagelslag.
- Torrone (verschillende regio’s): harde nougat van honing, eiwit en noten.
- Vin Brulé en cioccolata calda: verwarmende dranken voor koude marktwandelingen.
Deze gerechten zijn onmisbaar op een Italiaans kerstmenu en vind je terug in restaurants en kraampjes tijdens de markten.
Praktische reistips
- Boek hotels en treintickets ruim van tevoren; populaire markten lopen vaak in november al vol.
- Decembertemperaturen variëren tussen 0 °C en 10 °C; warme laagjes en waterdichte schoenen zijn aan te raden.
- Openbaar vervoer rijdt meestal volgens een aangepast weekend- of vakantieschema rond 24–26 december; raadpleeg de Trenitalia- en regionale busdiensten.
- Veel winkels zijn gesloten op eerste en tweede kerstdag (25 en 26 december); plan boodschappen en restaurantaffaires vooraf.
Officiële bronnen
- Italia.it – Christmas in Italy (https://www.italia.it/en/experience/natale)
- Ministero dell’Interno – Feste nazionali e calendario festivo (https://www.interno.gov.it/it/ministero/dipartimenti-affari-interni/feste-nazionali)
- Ministero della Cultura – Eventi e manifestazioni natalizie (https://www.beniculturali.it)